We mogen niet klagen. Maar waarom niet?

 

Je hoort het vaak. Je komt een bekende tegen, informeert hoe het ermee gaat en krijgt als antwoord: “Och, ik mag niet klagen.” 

Ik heb dan steevast de neiging te reageren met: “En als je wél mocht klagen?” Maar dan zou ik de aangesprokene maar in verlegenheid brengen, en dat spoort niet met de goede manieren. Intussen ben ik wel afgescheept met een nietszeggend antwoord. Er bestaat een kans dat het hem inderdaad dusdanig voor de wind gaat dat daar niets op valt af te dingen. Maar voor hetzelfde geld kampt hij met allerlei troebelen, maar acht hij het gênant daarover uit te weiden. Het lijkt er nog het meeste op, dat hij geen zin heeft te vertellen hoe het werkelijk met hem gaat en zich daarom maar bedient van een cliché.

Het cliché dat we niet mogen klagen, komt niet uit de lucht vallen. Het is een ongeschreven gedragscode dat je anderen niet lastig valt met jouw grotere of kleinere kopzorgen. Het meest wenselijke antwoord op de vraag hoe het gaat bestaat uit allerlei varianten op ‘oké’. Als iemand zo aardig is om naar je welzijn te informeren, geeft het geen pas hem te trakteren op een heel relaas over je pijntjes en tegenvallers en ongemakken. Niet voor niets is de populairste begroetingsfase er één waarbij het verhoopte antwoord al wordt voorgebakken in de vraag: “Alles goed?”

 

Ook mensen die heus beklagenswaardig zijn en als het ware recht van klagen hebben, houden zich in. Mensen met akelige ziektes, bijvoorbeeld, benadrukken de positieve aspecten van hun zorgen. Ze hebben veel geleerd van hun kanker of zijn leuker of liever of creatiever geworden dankzij hun handicap. Het is in de media een nieuwe standaard geworden. Ziek, maar kwiek. Zwak, maar sterk. Niet zielig, maar zalig.

 

Intussen verbijten waarschijnlijk veel meer pechvogels hun lot in stilte, uiteindelijk alleen met hun teleurstelling, boosheid en opgedroogde tranen. Ik zou hun een eigen Klaagmuur gunnen, een geduldige, troostrijke plek waar oor is voor klagers, een mooi en krachtig monument van erkend verdriet.